Theo Nghị quyết 72-NQ/TW ngày 9/9/2025 của Bộ Chính trị, đột phá đầu tiên mà nghị quyết đặt ra là đổi mới tư duy và hành động, coi sức khỏe Nhân dân là mục tiêu, động lực và nhiệm vụ chính trị hàng đầu trong mọi chiến lược phát triển.
Cách tiếp cận được mở rộng theo hướng tổng thể, coi các yếu tố môi trường sống, làm việc, học tập, hành vi, lối sống, dinh dưỡng, an toàn thực phẩm, thể dục thể thao, an toàn giao thông, an toàn lao động, phòng chống tai nạn thương tích và bạo lực gia đình là những biến số cấu thành sức khỏe cộng đồng.
Từ nền tảng đó, Nghị quyết yêu cầu chuyển mạnh từ tư duy “chữa bệnh” sang “chăm sóc sức khỏe toàn diện theo vòng đời”, đẩy mạnh truyền thông - giáo dục sức khỏe, hình thành văn hóa sức khỏe trong xã hội, xác lập người dân là chủ thể tự chăm sóc chính sức khỏe của mình.
Thăm khám sức khỏe miễn phí cho người dân (ảnh minh họa)
Đột phá thứ hai tập trung vào việc kiện toàn y tế dự phòng và củng cố hệ thống y tế cơ sở. Trạm y tế xã sẽ được tổ chức theo mô hình đơn vị sự nghiệp công lập, cung ứng gói dịch vụ thiết yếu từ phòng bệnh, chăm sóc ban đầu đến khám chữa bệnh và dịch vụ chăm sóc xã hội, đồng thời được ưu tiên đầu tư nhân lực, cơ sở vật chất, thuốc và trang thiết bị y tế theo chuẩn chức năng, đặc biệt ở vùng sâu, vùng xa, miền núi, biên giới và hải đảo.
Theo lộ trình, giai đoạn 2025 - 2030, các địa phương sẽ luân phiên tối thiểu 1.000 bác sĩ/năm về công tác tại trạm y tế xã; đến năm 2027 đạt 4-5 bác sĩ/trạm và đến năm 2030 bảo đảm đủ bác sĩ theo chức năng, nhiệm vụ.
Đột phá thứ ba hướng đến phát triển nhân lực y tế gắn với y đức. Tinh thần “Lương y như từ mẫu” được thể chế hóa bằng những giải pháp nâng cao thái độ phục vụ và năng lực chuyên môn, đi kèm với chính sách đãi ngộ vượt trội.
Bác sĩ, bác sĩ y học dự phòng, dược sĩ được xếp lương từ bậc 2; phụ cấp ưu đãi nghề tối thiểu 70% đối với người trực tiếp làm chuyên môn tại y tế dự phòng, trạm y tế xã và 100% tại các khu vực đặc thù như vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, biên giới, hải đảo, các lĩnh vực tâm thần, pháp y, hồi sức cấp cứu, giải phẫu bệnh.
Song song với đó, Nhà nước đầu tư phát triển cơ sở đào tạo chất lượng cao ngang tầm khu vực, triển khai đào tạo sau đại học đặc thù trong lĩnh vực sức khỏe do Bộ Y tế quản lý.
Đột phá thứ tư là cải cách tài chính y tế, coi ngân sách Nhà nước là trụ cột, kết hợp Quỹ bảo hiểm y tế và huy động nguồn lực xã hội. Trọng tâm là giảm gánh nặng chi trả trực tiếp trong phạm vi quyền lợi BHYT, ưu tiên cho đối tượng chính sách và người yếu thế, tăng chi cho phòng bệnh, sàng lọc, phát hiện sớm theo lộ trình, bảo đảm nguồn lực bền vững cho y tế cơ sở và y tế dự phòng.
Từ năm 2026, người dân sẽ được khám sức khỏe định kỳ, sàng lọc miễn phí ít nhất một lần mỗi năm, lập sổ sức khỏe điện tử và quản lý sức khỏe theo vòng đời; Quỹ BHYT tăng tỷ lệ chi cho phòng bệnh, chẩn đoán và điều trị sớm một số bệnh ưu tiên.
Đến năm 2030, mục tiêu là miễn chi phí khám chữa bệnh mức cơ bản trong phạm vi BHYT, còn dịch vụ theo yêu cầu vượt mức cơ bản vẫn áp dụng cơ chế đồng chi trả.
Đột phá thứ năm là phát triển khoa học - công nghệ và chuyển đổi số toàn diện. Ngành Y tế được ưu tiên áp dụng các công nghệ hiện đại như trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, IoT, blockchain trong dự báo, chẩn đoán, điều trị và quản trị hệ thống. Đồng thời, xây dựng và hoàn thiện bệnh án điện tử, sổ sức khỏe điện tử, đơn thuốc điện tử, kết nối liên thông với dữ liệu dân cư và BHYT.
Việt Nam đặt mục tiêu phát triển công nghiệp dược - vắc xin - thiết bị y tế, đa dạng hóa nguồn cung nguyên liệu, tăng nội địa hóa, hình thành khu công nghiệp dược vào năm 2030; xây dựng trung tâm nghiên cứu gen, nano, y học tái tạo, y học hạt nhân và trung tâm sản xuất vắc xin công nghệ mới để phục vụ phòng ngừa bệnh nhiệt đới, bệnh mới nổi và tái nổi.
Đột phá thứ sáu là huy động khu vực tư nhân theo tinh thần Nghị quyết 68-NQ/TW. Nghị quyết khuyến khích phát triển bệnh viện tư quy mô lớn, kỹ thuật cao, thúc đẩy mô hình đối tác công - tư trong y tế; đồng thời ưu đãi về đất đai, thuế, trụ sở công dôi dư để khơi thông nguồn lực xã hội.
Các cơ sở y tế trong nước hoạt động không vì lợi nhuận có thể được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp; các địa phương được phép linh hoạt chuyển đổi mục đích sử dụng đất cho y tế; áp dụng hình thức thuê công trình thuộc sở hữu Nhà nước đối với cơ sở y tế tư nhân. Bộ Y tế sẽ phối hợp với Bộ Tài chính và các Bộ, ngành liên quan để các chính sách đi vào hiệu lực, phát huy tác dụng ngay từ năm 2026.
Với tầm nhìn đến năm 2045, Nghị quyết 72-NQ/TW đặt mục tiêu xây dựng nền y tế công bằng, chất lượng, hiện đại, góp phần nâng cao chỉ số phát triển con người (HDI), bảo đảm an sinh xã hội và củng cố niềm tin của Nhân dân.